Podatek bankowy - czym jest i jaki ma wpływ na kredyty hipoteczne

Podatek bankowy to danina publiczna nałożona na instytucje finansowe, w tym głównie banki, a w Polsce obejmująca także firmy pożyczkowe i ubezpieczeniowe. Podatek wprowadzony został w 2016 roku jako dodatkowe źródło dochodu państwa. Obecnie jego stawka wynosi 0,44% wartości aktywów rocznie. Choć może się wydawać niewielka, w praktyce oznacza miliardy złotych wpływów do budżetu państwa.

Ten rodzaj podatku nie jest unikalny dla Polski – podobne rozwiązania funkcjonują w wielu krajach europejskich, choć ich konstrukcja i stawki mogą się różnić. Podatek ten jest formą rekompensaty za to, że państwo, poprzez system regulacji i gwarancji, stabilizuje sektor bankowy.

Dlaczego podatek bankowy wraca na wokandę przy okazji kredytów hipotecznych?

W kontekście polityki mieszkaniowej, temat podatku bankowego powraca w debacie publicznej przy okazji dyskusji o dopłatach do kredytów hipotecznych. W opinii eksperta Pewnego Lokalu, jeżeli państwo decyduje się stymulować popyt na kredyty hipoteczne – w tym na przykład poprzez dopłaty do rat – część zysków z tej operacji trafia bezpośrednio do banków.

Banki zyskują wówczas wyższe marże, ale niekoniecznie wzrasta konkurencja między nimi. Wynika to z faktu, iż rynek bankowy w Polsce jest mało konkurencyjny i silnie regulowany – nowi gracze na rynku nie mają łatwego zadania, a liczba banków działających na rynku jest ograniczona. To oznacza, że zyskują przede wszystkim największe banki.

Z kolei rynek deweloperski, w odróżnieniu od sektora bankowego, jest konkurencyjny. Większy popyt szybciej przekłada się na większą podaż mieszkań i wejście nowych firm na rynek. Dlatego logicznym i sprawiedliwym rozwiązaniem mogłoby być zwiększenie podatku bankowego w momencie wprowadzania dopłat do kredytów.

Podatek bankowy a kredyt hipoteczny

Mechanizm „dopłaty – podatek – dopłaty”?

Ekspert Pewnego Lokalu proponuje model „perpetuum mobile” – środki zainwestowane w rynek poprzez dopłaty do kredytów trafiają częściowo do banków w postaci ich zysków, które z kolei mogą być częściowo odzyskane przez państwo dzięki wyższemu podatkowi bankowemu. Te środki mogłyby potem zostać wykorzystane do kolejnych dopłat. W ten sposób system dopłat mógłby działać w sposób bardziej samowystarczalny, mniej obciążając budżet państwa. A przy odpowiednim uregulowaniu, na przykład poprzez progi dochodowe, mógłby być również narzędziem redystrybucji dochodów i zwiększania dostępności mieszkań dla mniej zamożnych.

Co z rynkiem kredytów i mieszkaniowym?

Według eksperta mitem jest stwierdzenie, iż dopłaty do kredytów napędzają tylko wzrost cen mieszkań. Owszem – zwiększony popyt zawsze powoduje pewien wzrost cen, ale jednocześnie zwiększa się podaż, co ostatecznie może mieć korzystny wpływ na rynek nieruchomości. Ponadto, dopłaty do kredytów zwiększają dostępność mieszkań dla osób, które nie mają wystarczającej zdolności kredytowej. A zatem zamiast zakładać, że pieniądze z dopłat trafiają wyłącznie do banków i deweloperów, warto jest spojrzeć na całość mechanizmu i poszukać rozwiązań, które mogą przywrócić równowagę.

Informacje o podatku bankowym

Czy warto zwiększyć podatek bankowy?

Z punktu widzenia budżetu państwa odpowiedź niewątpliwie brzmi: tak. Z punktu widzenia sprawiedliwości społecznej także, ponieważ jeżeli państwo umożliwia bankom zwiększenie zysków, to naturalnym wydawać się będzie oczekiwanie, że część tych zysków wróci do społeczeństwa. Jednocześnie nie oznacza to, iż należy stale zwiększać podatek bankowy, ale warto rozważać jego czasowe lub celowe podniesienie w sytuacji, gdy sektor bankowy bezpośrednio korzysta z państwowych programów dopłat.

Podatek bankowy, choć zazwyczaj omawiany w oderwaniu od rynku mieszkaniowego, być może powinien być narzędziem wspierającym politykę mieszkaniową państwa. Zamiast rezygnować z dopłat do kredytów, poprawiających dostępność mieszkań, warto zadbać o to, by zyski banków z takich programów były częściowo reinwestowane w dobro publiczne. Zwiększenie podatku bankowego to jedno z możliwych narzędzi do wykorzystania w tym procesie.

Więcej merytorycznej wiedzy opatrzonej komentarzem eksperta znaleźć można w najnowszym odcinku podcastu Pewnego Lokalu: dopłaty do kredytów hipotecznych mają sens!

Potrzebujesz pomocy prawnika lub inżyniera przy kupnie nieruchomości?

Zamów fachową pomoc z Pewny Lokal!

• Średnio wykrywamy w nieruchomości 16 usterek.
• Nasza kancelaria przeanalizowała tysiące umów nabycia nieruchomości.
• Jesteśmy największą inżynieryjno-prawną firmą od audytu nieruchomości. Działamy w całej Polsce.

Gwarancja wyłapania usterek.
Doświadczeni inżynierowie i prawnicy.
Duża dyspozycyjność, usługi nawet w 24 h.

Rezerwuj online

Potrzebujesz pomocy prawnika lub inżyniera przy inspekcji nieruchomości?

Zamów rozmowę

dr Piotr Semeniuk, adwokat od prawa nieruchomości

Autor
Kacper Kruszka

Z wykształcenia inżynier. Lubi konkret i rzetelną treść. Kilka lat pracował w branży nieruchomości jako pośrednik. Wie, na co należy zwracać uwagę podczas odbiorów technicznych inwestycji deweloperskich, a także w trakcie oględzin mieszkania na rynku wtórnym. Potrafi rzeczowo odnieść się do wad i usterek, jakie można znaleźć w trakcie odbioru. Wie też, które usterki występują najczęściej w inwestycjach deweloperskich. Jego pasją są stare samochody.