Rejestry cen transakcyjnych gromadzą informacje o każdej sprzedaży nieruchomości, jednak brak ogólnopolskiego systemu i różnorodność lokalnych procedur utrudniają korzystanie z nich. Artykuł opisuje, jak uzyskać dostęp do danych – przez gminę, rzeczoznawcę majątkowego lub prywatne raporty – oraz analizuje zalety i wady jawności rejestrów. Porusza też dyskusję o potrzebie jednej ogólnopolskiej bazy, która zwiększyłaby przejrzystość rynku nieruchomości.
Rejestr cen transakcyjnych to jedno z najważniejszych źródeł informacji o rynku nieruchomości w Polsce. To właśnie tam trafiają dane o każdej sprzedaży mieszkania czy domu. Choć na pierwszy rzut oka system wydaje się przejrzysty, w praktyce budzi wiele wątpliwości. Jak dokładnie funkcjonują takie rejestry i co można w nich znaleźć?
Podstawą każdego wpisu do rejestru jest akt notarialny sporządzany podczas sprzedaży nieruchomości. Notariusz przekazuje dokument do urzędu skarbowego oraz do gminnego wydziału geodezji. Tam, w oparciu o metraż, lokalizację, datę i kwotę transakcji, tworzy się zapis w rejestrze cen. Problemem jest brak jednolitego, ogólnopolskiego systemu. Każda gmina prowadzi swój rejestr osobno, często w arkuszach kalkulacyjnych, co utrudnia analizę porównawczą. Dane nie zawsze są aktualizowane w tym samym tempie, a forma ich udostępniania zależy od lokalnych urzędników.
Posłuchaj podcastu o wyciekach danych z ksiąg wieczystych i cenach transakcyjnych.
Choć przepisy przewidują, że dane z rejestrów cen transakcyjnych są wykorzystywane głównie przez rzeczoznawców majątkowych, w praktyce dostęp do nich mogą uzyskać także inni zainteresowani. Wystarczy złożyć wniosek w gminie, powołując się na przepisy o dostępie do informacji publicznej.
Istnieje też rynek komercyjny – prywatne firmy pozyskują dane od gmin, a następnie sprzedają dostęp do swoich baz. Dzięki temu każdy, kto zapłaci abonament, może sprawdzić ceny mieszkań z danej okolicy.
Przykładowe ścieżki pozyskania danych z rejestru:
Z jednej strony dane o cenach transakcyjnych to wiedza publiczna, przydatna dla rynku nieruchomości, inwestorów czy samych obywateli. Z drugiej – publikacja dokładnych kwot przypisanych do adresów rodzi wątpliwości związane z prywatnością właścicieli.
| Zalety rejestrów gminnych | Wady systemu |
| Transparentność lokalnego rynku | Rozproszenie danych między gminami |
| Podstawa do rzetelnych wycen nieruchomości | Brak jednolitego standardu zapisu |
| Źródło informacji dla mieszkańców | Ograniczona jawność i problemy z dostępem |
Coraz częściej mówi się o potrzebie stworzenia ogólnopolskiej bazy, która połączyłaby dane z gmin w jeden system. Dzięki temu rynek byłby bardziej przejrzysty, a wiedza o realnych cenach transakcyjnych dostępna dla każdego. Pytanie jednak, czy społeczeństwo jest gotowe na pełną jawność i czy ustawodawca zdecyduje się na taki krok.
O tym, jak działają gminne rejestry cen i dlaczego dostęp do nich bywa iluzoryczny, szerzej opowiadamy w odcinku Pewny Lokal Podcast #7: Jak sprawdzić, za ile (prawie) każdy Polak kupił swoje mieszkanie?
Obejrzyj rozmowę naszych ekspertów.
Jeśli interesujesz się wyceną nieruchomości, skontaktuj się z nami!
Działamy na terenie całej Polski.
Możemy wykonać audyt nieruchomości w dowolnym terminie.
Nasi prawnicy są wyspecjalizowani konkretnie w prawie nieruchomości.
Ustandaryzowane raporty z analiz umów rezerwacyjnych i deweloperskich.
Doświadczenie z setek audytów technicznych i prawnych w jednym miejscu.
Obejrzyj rozmowę ekspertów.
Audyt nieruchomości to nie tylko równe posadzki i bezpieczne instalacje.
Kliknij na ikonę
żeby dowiedzieć się
więcej o usłudze!