Rodzaje tynków w mieszkaniu - dopuszczalne odchyłki, wymagania i odbiór

Podczas budowy domu lub mieszkania możemy spotkać się z różnymi rodzajami zastosowanych tynków na ścianach, których rodzaj będzie zależny od użytej zaprawy.  W poniższym artykule wyjaśniamy, jakie wyróżniamy kategorie tynków i w jaki sposób ocenia się ich jakość podczas odbioru technicznego.

Rodzaje tynków

Podczas budowy domu lub mieszkania można spotkać się z różnymi rodzajami tynków. Ich wybór zależy głównie od warunków użytkowania pomieszczeń oraz właściwości samego materiału. Tynki mogą pełnić funkcję zarówno wykończeniową, jak i ochronną – zabezpieczając ściany przed wilgocią, uszkodzeniami mechanicznymi czy zmianami temperatur.

Do najczęściej stosowanych należą tynki cementowe, cementowo-wapienne, wapienne, gipsowe, a także bardziej specjalistyczne – jak gliniano-gipsowe czy cementowo-gliniane. Każdy z nich charakteryzuje się inną strukturą, czasem wiązania i odpornością na czynniki zewnętrzne. 

W budownictwie mieszkaniowym najczęściej stosuje się tynki gipsowe, które pozwalają uzyskać gładką i jasną powierzchnię, sprzyjającą dalszemu wykończeniu.

W praktyce dobór tynku powinien uwzględniać także rodzaj podłoża, możliwości technologiczne oraz wilgotność panującą w danym pomieszczeniu. Na przykład w łazienkach i kuchniach częściej stosuje się tynki cementowo-wapienne lub cementowe, które lepiej znoszą kontakt z wilgocią niż gipsowe.

Wyróżniamy tynki:

• cementowe  – są mieszanka  cementu piasku i wody. Głównie wykorzystywane są na sufitach i ścianach, które narażone są na działanie wilgoci;
• cementowo-wapienne – zazwyczaj przygotowujemy je bezpośrednio na budowie. Składają się z cementu, piasku, wody oraz wapna. Jednak, aby uzyskać zadowalający efekt potrzebujemy dobrać odpowiednie proporcje, co nie jest łatwym zadaniem, dlatego dużo łatwiejszym i pewniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie suchych mieszanek cementowo-wapiennych;
• tynki wapienne – tynki wykonywane na bazie wapna, są łatwe do nanoszenia, a po stwardnieniu tworzą wytrzymałą i gładką warstwę, przy czym pochłaniają wilgoć z powietrza;
• tynki gipsowe – tynki te przygotowujemy z gotowych mieszanek, nanosimy na ścianę, stosując jedną warstwę, są one łatwiejszym rozwiązaniem niż cementowo-wapienne, gdyż szybciej twardnieją;
• gipsowo-wapienne – to lepszy rodzaj, niż same gipsowe, ponieważ nie jest tak podatny na korozję mikrobiologiczną. Tynk ten jest bardzo wygodny w nakładaniu, gdyż szybko, dzięki jakości mleczka tynkarskiego osiągamy gładką warstwę zewnętrzną, nie tak jak w przypadku szorstkości tynków gipsowych;
• cementowo -gliniane – tynki te są wykonane z cementu, gliny i piasku,  nie przepuszczają wody, są dużo trwalsze od tynków cementowo-wapiennych i służą jako przeciwwilgociowa izolacja ścian;
• gliniano-gipsowe – są to tynki gliniane posiadające dodatek gipsowy. Tynk ten  często pełni rolę dekoracyjną lub ochroną na powierzchniach przegród;
• gliniano - wapienne - tynki gliniane z wapnem, połączenie wytrzymałe i odporne na działania atmosferyczne. Tynk gliniano - wapienny można pokrywać kryjącymi lub prześwitującymi powłokami malarskimi.

Normy tynkarskie

×

Kupujesz lub sprzedajesz nieruchomość?

Uniknij kosztownych błędów! W 60 sekund odpowiedz na 5 prostych pytań, a my powiemy Ci, na co uważać!

Rozpocznij

Kupujesz czy sprzedajesz nieruchomość?

Kupuję Sprzedaję

Mieszkanie Dom Lokal użytkowy

Od dewelopera Na rynku wtórnym

Budynek już wybudowany Budynek niewybudowany

Podpisałem/am już umowę lub umowy NIC jeszcze nie podpisałem/am

Podpisałem pierwszą umowę PRZED wybudowaniem budynku Podpisałem pierwszą umowę dopiero PO wybudowaniu budynku NIC jeszcze nie podpisałem/am

Podpisałem/am już umowę lub umowy NIC jeszcze nie podpisałem/am

Ostatnie pytanie: Zaznacz umowy, które według Twojej wiedzy podpisałeś/aś:

Umowa rezerwacyjna

Umowa deweloperska

Dalej

Ostatnie pytanie: Zaznacz umowy, które według Twojej wiedzy podpisałeś/aś:

Umowa rezerwacyjna

Umowa deweloperska

Umowa sprzedaży / przeniesienia własności

Dalej

Ostatnie pytanie: Zaznacz umowy, które według Twojej wiedzy podpisałeś/aś:

Umowa rezerwacyjna / przedwstępna

Umowa sprzedaży / przeniesienia własności

Dalej

Ostatnie pytanie: Zaznacz umowy, które według Twojej wiedzy podpisałeś/aś:

Umowa rezerwacyjna

Umowa deweloperska

Umowa przedwstępna

Dalej

Ostatnie pytanie: Zaznacz umowy, które według Twojej wiedzy podpisałeś/aś:

Umowa przedwstępna

Umowa sprzedaży

Dalej

Gratulujemy podjęcia decyzji! Pamiętaj jednak, że jeśli kupujesz dom od dewelopera, który już jest wybudowany, to bardzo ważne, żebyś m.in.:

1. Sprawdził dokładnie zapisy umowne - najpewniej będziesz podpisywać umowę przedwstępną, a nie deweloperską. To ważna różnica!
2. Zweryfikował dewelopera i bezpieczeństwo inwestycji - nieruchomości domowe to mniej "ucywilizowany" niż rynek mieszkaniowy!
3. Miał prawo do odbioru deweloperskiego i wiedzę techniczną, jak sprawdzić nieruchomość. W przypadku domów to szczególnie ważne!

Pod tym linkiem udostępniamy Ci darmowy poradnik.

Decydując się na kupno mieszkania od dewelopera, podczas odbioru nieruchomości spotkamy się z tynkami gipsowymi, które są najczęściej stosowane. Tynki te są regulowane przez normę PN-B-10110:2005, w której znajdziemy informacje o odbiorze tynków, o tym jak powinny wyglądać i w jaki sposób powinny być nakładane. Norma PN-B-70 /B-10100, to norma, jaką wykorzystujemy w przypadku innych tynków niż gipsowe.

W jaki sposób możemy sprawdzić tynk? Tynk sprawdzamy przy pomocy narzędzi tj. Łata 100 cm, kątownik budowlany oraz szczelinomierz klinowy.

Dopuszczalne odchyłki norm tynkarskich

Dopuszczalne odchyłki – tynki

Dopuszczalne odchyłki w normie PN-B-10110:2005:

• w przypadku kątów prostych  - 4 mm na 100 cm kątownika;
• piony  - 3 mm na 100 cm łaty albo 6 mm na całej wysokości pomieszczenia  o wysokości do 3,5 m albo 8 m na całej wysokości pomieszczenia wyższego niż 3,5;
• płaszczyzny tynków  - nierówności mogą być nie większe niż 5 mm w liczbie nie większej niż 3 sztuki na łacie 200 c;
• odchylenia od kierunku poziomego tynków - 4 mm na 100 cm łaty lub nie więcej niż 8 mm na całej powierzchni ścian ograniczonej przegrodami pionowymi.

Dopuszczalne odchyłki w normie  PN-B-70/B-10100:

• kąt prosty - 3 mm na 100 cm kątownika;
• pion -  2 mm na 100 cm łaty albo 4 mm na całej wysokości pomieszczenia do 3,5 m albo 6 mm na wysokości pomieszczenia większego niż 3,5 m;
• płaszczyzny -  nierówności nie większe niż 3 mm w liczbie nie większej niż 3 sztuki na łacie 200 cm;
• odchylenie od kierunku poziomego tynku - 3 mm na 100 cm łaty albo nie więcej niż 6 mm na całej powierzchni ściany ograniczonej przegrodami pionowym.

Normy tynkarskie – PN-B-10100 i PN-B-10110

Tynki cementowe i cementowo-wapienne są regulowane przez normę PN-B-10100:1970P. Dokument ten klasyfikuje tynki według ich przeznaczenia, warunków wykonania i wymaganej jakości. 

Określa też sposób przygotowania podłoża i kryteria odbioru – w tym dopuszczalne nierówności powierzchni czy odchylenia od pionu. Norma kładzie nacisk na trwałość warstwy tynkarskiej, jej przyczepność i jednolitość faktury.

Z kolei norma PN-B-10110, która do niedawna obowiązywała w wersji z 2005 roku, została zaktualizowana w 2024 roku. Obecna wersja wprowadza bardziej precyzyjne wytyczne dla tynków gipsowych, popularnych w budownictwie deweloperskim. Zwraca uwagę na warunki wykonania prac – np. zakaz prowadzenia robót na wilgotnych czy zamarzniętych powierzchniach – oraz na sposób oceny jakości, w tym wykorzystanie światła dziennego i pomiarów bez użycia sztucznego oświetlenia.

Odbiór techniczny tynków – co warto wiedzieć?

Podczas odbioru technicznego tynków inżynier dokonuje oceny wizualnej i funkcjonalnej. Ważne jest, aby powierzchnia tynku była jednolita, pozbawiona spękań, wykwitów czy miejscowego przebarwienia. Tynk powinien przylegać do podłoża na całej powierzchni – wszelkie puste miejsca czy odspojenia to oznaka nieprawidłowego wykonania.

Równie istotna jest zgodność wykonania z projektem i dokumentacją techniczną. Ocenie podlega nie tylko jakość samego tynku, ale też to, czy użyto materiałów zgodnych z założeniami inwestora. Przykładowo, jeśli projekt przewidywał tynk gipsowy, jego zamiana na tynk cementowo-wapienny powinna zostać wcześniej zatwierdzona.

Do oceny używa się prostych narzędzi pomiarowych: łaty, kątownika budowlanego i szczelinomierza. Pomiarów dokonuje się na reprezentatywnych fragmentach ścian, zwracając uwagę m.in. na krawędzie i miejsca połączeń. Kontrola odbywa się w świetle dziennym, stojąc na wprost powierzchni w odległości 1–2 metrów. Ocena odbywa się zarówno wzrokowo, jak i dotykowo.

Dopuszczalne niedoskonałości powierzchni

Nowe normy nie wykluczają drobnych odchyłek, pod warunkiem, że nie wpływają one na funkcjonalność i estetykę. Przykładowo, dopuszcza się niewielkie nierówności powierzchni, ale tylko w ograniczonej liczbie i rozmiarze.

Istotne jest, aby cała powierzchnia spełniała kryteria równości i prostoliniowości, bez zauważalnych zakłóceń geometrii ścian.

W przypadku wyższych pomieszczeń – przekraczających 3,5 metra – tolerancje mogą być nieco większe. Zaktualizowana norma PN-B-10110 precyzyjnie określa wartości graniczne, ale ich interpretację powinien przeprowadzić specjalista. W razie wątpliwości co do jakości tynku warto zasięgnąć opinii niezależnego inżyniera, który wskaże, czy dany defekt kwalifikuje się do reklamacji.

Najczęstsze usterki tynków

Jak sprawdzić jakość tynku?

Jeśli planujesz samodzielną weryfikację tynków przed odbiorem, warto znać podstawowe zasady:

• kontrola odbywa się w świetle naturalnym, bez sztucznego oświetlenia,
• ocena wizualna i dotykowa powinna obejmować całą powierzchnię ścian,
• należy zwrócić uwagę na jednolitość koloru i faktury, obecność pęknięć, widocznych łączeń, spękań czy miejscowych wybrzuszeń.

Tynk nie powinien wydawać pustego dźwięku przy opukiwaniu – to może świadczyć o braku przyczepności. Ważna jest też grubość warstwy, która powinna być zgodna z projektem i równomiernie rozprowadzona na całej powierzchni. Ewentualne niedociągnięcia powinny zostać odnotowane w protokole odbioru.

Sprawdzenie jakości tynków

Normy PN-B-10100 i PN-B-10110. Podsumowanie

Normy PN-B-10100 i PN-B-10110 jasno określają, jak powinny wyglądać prawidłowo wykonane tynki. Dostosowanie się do ich wytycznych to nie tylko kwestia estetyki, ale również trwałości i bezpieczeństwa. Aktualizacja przepisów w 2024 roku uwzględnia nowe realia budownictwa i jeszcze bardziej precyzyjnie reguluje kwestie odbiorów. Warto znać te wymagania – szczególnie podczas odbioru mieszkania od dewelopera lub remontu domu.

Jeśli chcesz mieć pewność, że tynki w Twoim nowym mieszkaniu zostały wykonane zgodnie z normami, skonsultuj się z doświadczonym specjalistą. Fachowa wiedza pozwala uniknąć kosztownych poprawek i lepiej egzekwować swoje prawa jako nabywcy.

Potrzebujesz profesjonalnej pomocy w odbiorze technicznym?

Rezerwuj online

Karol, główny inżynier Pewny Lokal

Autor
Lukasz Stachurski

Dziennikarz, copywriter i specjalista do spraw marketingu. Specjalizuje się w pisaniu o biznesie, księgowości i prawie. Prywatnie pasjonat kina i nowych technologii.