Debata o podatku katastralnym znów nabiera tempa. Czy sprawiedliwszy byłby model liniowy, w którym wszyscy płacą taki sam procent od wartości nieruchomości, czy progresywny – obciążający bardziej właścicieli drogich i licznych lokali? W artykule wyjaśniamy mechanizmy obu systemów.
Dyskusja o podatku katastralnym powraca w Polsce niczym bumerang. To jedna z najbardziej kontrowersyjnych inicjatyw fiskalnych, gdyż odnosi się do problematyki własności mieszkań – zagadnienia niezwykle delikatnego społecznie. Ta sama koncepcja dotyczy opodatkowania wartości majątku, a nie – jak obecnie – metrażu. Pytanie brzmi: gdyby taki podatek został wprowadzony, to czy bardziej odpowiedni byłby model liniowy, czy progresywny?
W modelu liniowym każdy właściciel uiszczałby identyczny procent od wartości rynkowej swojego lokalu. Na przykład, przy stawce 2% mieszkanie o wartości 1 mln zł wiązałoby się z rocznym podatkiem wynoszącym 20 tys. zł. Zwykła matematyka, lecz znaczne obciążenie w zestawieniu z aktualnym podatkiem od nieruchomości, wynoszącym kilkaset złotych rocznie.
Na naszych kanałach pojawiła się druga część podcastu o podatku katastralnym. Zapraszamy.
Zaletą tego rozwiązania jest jego klarowność – prosto obliczyć należność i trudno o wyjątki. Wadą jest zaniedbanie uwzględnienia sytuacji finansowej właściciela. W konsekwencji taki sam odsetek płaciliby zarówno bogaci inwestorzy, jak i spadkobiercy mieszkań z niższymi dochodami. Podatek liniowy byłby zatem szczególnie dotkliwy dla średniej klasy.
Podatek katastralny: linia czy progresja?Alternatywą jest model progresywny, w którym stawka zwiększa się wraz z wartością nieruchomości lub ilością posiadanych lokali. Tego typu rozwiązanie pasowałoby do idei podatku od „nic niepracy” – dotykałoby zwłaszcza właścicieli dużych zbiorów mieszkań, podczas gdy typowy Kowalski mający jedno M dla siebie mógłby liczyć na ulgi.
Progresja mogłaby mieć różne kształty: wyższe stawki dla obiektów przekraczających ustaloną wartość (np. 2 mln zł) lub dla osób, które mają więcej niż dwa mieszkania. W rezultacie t.o narzędzie stałoby się bardziej ukierunkowane i zmniejszałoby zjawisko spekulacji.
Porównanie modeli podatku katastralnego
| Kryterium | Model liniowy | Model progresywny |
| Sposób naliczania | Jedna stawka procentowa od wartości nieruchomości | Stawka rośnie wraz z wartością nieruchomości lub liczbą posiadanych lokali |
| Złożoność systemu | Prosty do obliczenia, łatwy w egzekucji | Bardziej złożony, wymaga progów i prognozowania wartości |
| Wpływ na właścicieli z niższymi dochodami | Wysokie obciążenie niezależnie od sytuacji finansowej | Niższe obciążenie dla osób o przeciętnych dochodach |
| Wpływ na rynek inwestycyjny | Może zniechęcić do posiadania drugiego mieszkania | Ogranicza inwestycje spekulacyjne, ale chroni właścicieli mieszkań własnych |
| Potencjalny wpływ na budżet państwa | Wysokie wpływy, ale ryzyko społecznego sprzeciwu | Mniejsze wpływy, ale większa akceptowalność społeczna |
| Postrzegana sprawiedliwość społeczna | Niska | Wysoka |
Bez względu na przyjętą formę, katastralny wiązałby się ze znacznymi wydatkami dla inwestorów na rynku nieruchomości. Wraz z podatkiem od wynajmu, łączne opodatkowanie dochodu mogłoby wynieść nawet 50%. To generuje ryzyko „ucieczki kapitału” w kierunku instrumentów finansowych, obciążonych mniejszym podatkiem Belki.
W rezultacie zmniejszyłby się popyt inwestycyjny na nieruchomości, co mogłoby ograniczyć ilość nowych projektów budowlanych. Ceny mogłyby nieco się obniżyć, jednak podaż wyraźnie by zmalała – co z pewnością nie pomoże w rozwiązaniu problemu mieszkaniowego w Polsce.
Porównanie obciążeń - podatek katastralnyEksperci zwracają uwagę, że w polskich realiach bardziej sensowny byłby model progresywny, jeśli w ogóle rozważać katastralny. Liniowa stawka dotknęłaby najszersze kategorie społeczne, wywołując znaczący opór. Progresja z kolei umożliwiałaby obciążenie podatkowe na tych, którzy rzeczywiście postrzegają nieruchomości jako kapitał do zwiększania zysków. Więcej na ten temat dowiesz się z naszego podcastu: https://youtu.be/tc6yADi1qGg
Zapraszamy do obejrzenia najnowszego odcinka podcastu o podatku katastralnym.
Obejrzyj jedną z naszych lekcji.
Działamy na terenie całej Polski.
Możemy wykonać audyt nieruchomości w dowolnym terminie.
Nasi prawnicy są wyspecjalizowani konkretnie w prawie nieruchomości.
Ustandaryzowane raporty z analiz umów rezerwacyjnych i deweloperskich.
Doświadczenie z setek audytów technicznych i prawnych w jednym miejscu.
Obejrzyj rozmowę naszych ekspertów.
Audyt nieruchomości to nie tylko równe posadzki i bezpieczne instalacje.
Kliknij na ikonę 
żeby dowiedzieć się
więcej o usłudze!
797 014 014
Rezerwuj usługę
