Podatek katastralny opiera się na wartości nieruchomości, ale nie może obciążać wszystkich jednakowo. W artykule omawiamy mechanizmy progów, ulg i wyjątków chroniących właścicieli mieszkań o niższych dochodach, pokazujemy przykłady z innych krajów oraz wyjaśniamy, jak można projektować sprawiedliwy system podatkowy w polskich realiach.
Wyobraź sobie dwie osoby: właściciela kamienicy w centrum dużego miasta i emerytkę mieszkającą od czterdziestu lat w odziedziczonym mieszkaniu w tej samej okolicy. Wartość obu nieruchomości liczona jest w setkach tysięcy złotych, ale sytuacja finansowa właścicieli różni się diametralnie. Podatek katastralny, oparty na wartości majątku, nie może traktować ich jednakowo. I tu zaczyna się dyskusja o progach i zwolnieniach.
Bez nich podatek katastralny staje się narzędziem bezwzględnym – obciąża wszystkich proporcjonalnie do wartości nieruchomości, ignorując różnice w dochodach. W praktyce oznaczałoby to, że część osób musiałaby sprzedać swoje mieszkania, aby poradzić sobie z podatkiem. Dlatego kraje, które stosują ten model, budują cały system „poduszek bezpieczeństwa”.
Na naszych kanałach pojawiła się druga część podcastu o podatku katastralnym. Zapraszamy.
Najczęściej stosuje się:
Takie mechanizmy sprawiają, że podatek katastralny przestaje być odbierany jako kara, a staje się narzędziem równoważenia obciążeń.
| Kraj | Rozwiązanie | Efekt społeczny |
| Francja | Zwolnienia dla pierwszej nieruchomości i ulgi dochodowe | Podatek płacą głównie właściciele drugich i kolejnych mieszkań |
| Niemcy | Lokalne samorządy ustalają własne progi | Różnice między landami, dopasowanie do sytuacji regionalnej |
| Wielka Brytania | Council tax oparty na klasach wartości | Mniejsze obciążenia dla lokali o niskiej wartości, większe dla apartamentów premium |
| USA | System ulg stanowych i wyłączeń dla seniorów | Chroni właścicieli długoletnich nieruchomości w drogich lokalizacjach |
Różnorodność pokazuje, że nie istnieje jedno idealne rozwiązanie – każda gospodarka i społeczeństwo muszą wypracować własne kompromisy.
Tam, gdzie pojawia się nowy podatek, pojawiają się też próby jego unikania. Najczęściej wykorzystywane są spółki celowe – nieruchomość formalnie należy do podmiotu prawnego, a nie osoby fizycznej, więc stosuje się wobec niej inne przepisy. Popularne są też zabiegi z dzieleniem własności na kilku członków rodziny, aby zmieścić się poniżej progów.
Bez takich narzędzi podatek katastralny szybko stałby się systemem pełnym luk, co podważyłoby jego sens i obniżyło wpływy do budżetu.
Sposoby unikania podatku katastralnegoWprowadzenie podatku katastralnego w Polsce bez systemu ulg i wyjątków jest mało realne. Ceny mieszkań w dużych miastach są bardzo wysokie, a znaczna część społeczeństwa nie osiąga dochodów, które pozwalałyby płynnie opłacać podatek naliczany od wartości.
Jednocześnie rośnie udział nieruchomości kupowanych przez spółki i fundusze inwestycyjne, które w przypadku nowych przepisów mogłyby szukać sposobów na ich obchodzenie.
Dlatego pytanie nie brzmi, czy wprowadzić progi i zwolnienia, ale jak je zaprojektować. Od tego zależy, czy system będzie postrzegany jako sprawiedliwy, czy stanie się źródłem społecznego oporu.
Więcej o możliwych scenariuszach wdrożenia podatku katastralnego w Polsce i jego konsekwencjach znajdziesz w Pewny Lokal Podcast #11: Podatek katastralny cz. 2 – jak go wprowadzić w Polsce?
Zapraszamy do obejrzenia najnowszego odcinka podcastu o podatku katastralnym.
Obejrzyj jedną z naszych lekcji.
Działamy na terenie całej Polski.
Możemy wykonać audyt nieruchomości w dowolnym terminie.
Nasi prawnicy są wyspecjalizowani konkretnie w prawie nieruchomości.
Ustandaryzowane raporty z analiz umów rezerwacyjnych i deweloperskich.
Doświadczenie z setek audytów technicznych i prawnych w jednym miejscu.
Obejrzyj rozmowę naszych ekspertów.
Audyt nieruchomości to nie tylko równe posadzki i bezpieczne instalacje.
Kliknij na ikonę 
żeby dowiedzieć się
więcej o usłudze!
797 014 014
Rezerwuj usługę
