Księga wieczysta jest dokumentem zawierającym najważniejsze informacje na temat stanu prawnego nieruchomości, dla której jest prowadzona. Dlaczego sprawdzenie księgi wieczystej jest niezbędnym etapem oceny stanu prawnego nieruchomości, na przykład przed jej planowanym zakupem? Jakie informacje znajdują się w księdze i w jaki sposób złożyć można wniosek o wpis do księgi? Zapraszamy do lektury artykułu.
Księgi wieczyste są publicznym rejestrem, a ich formalna i materialna jawność uregulowana jest w Ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece. Zgodnie z art. 2 przedmiotowej ustawy: „Księgi wieczyste są jawne. Nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej ani wniosków, których uczyniono w niej wzmiankę”. W praktyce oznacza to, że każdy może zapoznać się z treścią interesującej go księgi. Jedynym warunkiem, który należy spełnić, jest znajomość numeru danej księgi, która jest niezbędna w celu jej sprawdzenia, zarówno w formie tradycyjnej, w wydziale wieczystoksięgowym właściwego ze względu na położenie nieruchomości Sądu Rejonowego, jak i w formie elektronicznej, za pośrednictwem systemu Elektronicznych Ksiąg Wieczystych (EKW), dostępnego na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
Skutkiem jawności formalnej ksiąg jest brak możliwości powołania się na niewiedzę w zakresie wzmianek o wnioskach i wpisach ujawnionych w księdze wieczystej. Z kolei jawność materialna ksiąg, zgodnie z art. 3 przytoczonej wyżej ustawy, dotyczy zgodności prawa jawnego z księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Zasada jawności materialnej nie ma zastosowania w przypadku wpisów w dziale I-O- księgi wieczystej „Oznaczenie nieruchomości”. Domniemanie o zgodności stanu prawnego nieruchomości ze stanem prawnym ujawnionym księdze może zostać uchylone w efekcie postępowania, mającego na celu uzgodnienie stanu prawnego z księgi z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości.
Księgi wieczyste są ogólnodostępne. Z ich treścią zapoznać się można w siedzibie właściwego Sądu Rejonowego, w sekretariacie wydziału wieczystoksięgowego w obecności pracownika sądu, lub składając w Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych (CIKW) bądź w którymkolwiek z oddziałów CIKW przy wydziałach ksiąg wieczystych sądów rejonowych wniosek o wydanie odpisu, wyciągu albo zaświadczenia z księgi wieczystej.
Za dokument zapłacimy odpowiednio:
Z kolei jeżeli wniosek o wydanie dokumentu z księgi wieczystej składamy za pośrednictwem systemu Elektronicznych Ksiąg Wieczystych, wówczas za dokument, o który wnioskujemy, zapłacimy:
Kupujesz lub sprzedajesz nieruchomość?
Uniknij kosztownych błędów! W 60 sekund odpowiedz na 5 prostych pytań, a my powiemy Ci, na co uważać!
Przeglądanie treści ksiąg w ramach systemu EKW jest bezpłatne.
Warto przy tym pamiętać, że księgi wieczyste są publiczne, ale zasada jawności nie dotyczy akt ksiąg. Dostęp do akt księgi, zawierających dokumenty, stanowiące podstawę wpisów w księdze (na przykład akt notarialny, orzeczenie sądu, decyzja administracyjna etc.) jest ograniczony do osób, posiadających interes prawny, według art. 36, pkt 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece: ”Akta księgi wieczystej może przeglądać, w obecności pracownika sądu, osoba mająca interes prawny oraz notariusz”. W związku z tym akta księgi przeglądać może właściciel nieruchomości, jej użytkownik wieczysty, wierzyciel hipoteczny oraz osoba na rzecz której wpisane jest w księdze ograniczone prawo rzeczowe. W celu przeglądania akt księgi konieczne jest złożenie stosownego wniosku w wydziale wieczystoksięgowym właściwego Sądu Rejonowego.
Księga wieczysta składa się z czterech działów:
Sprawdzenie księgi wieczystej wymaga przeprowadzenia dokładnej analizy wpisów, znajdujących się we wszystkich działach księgi. Należy zwrócić także uwagę na wzmianki w księdze, które oznaczać będą, że do danego działu księgi złożony został wniosek, oczekujący na wpis. Wpis w księdze wieczystej dokonywany jest przez notariusza w dniu dokonania czynności notarialnej. Do wprowadzenia wpisu w księdze w formie elektronicznej oprócz notariuszy uprawnieni są komornicy sądowi oraz naczelnicy Urzędów Skarbowych. Wzmianka o wniosku widoczna jest od razu we właściwym dziale księgi. Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece: „rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych wyłącza wzmianka o wniosku”. Rękojmia wiary publicznej ksiąg polega na tym, że w przypadku niezgodności stanu prawnego nieruchomości, ujawnionego w księdze, z jej rzeczywistym stanem prawnym, stan prawny będzie miał pierwszeństwo przed jej stanem faktycznym, co służyć ma przede wszystkim ochronie nabywcy nieruchomości w dobrej wierze.
Wniosek o wpis w księdze wieczystej, prowadzonej dla danej nieruchomości, może zostać złożony przez jej właściciela, użytkownika wieczystego, osobę, na rzecz której wpis ma nastąpić oraz przez wierzyciela, w przypadku gdy przysługuje mu prawo, które może zostać wpisane w księdze wieczystej. Dokonanie wpisu w księdze niezbędne będzie między innymi w przypadku nabycia lub podziału nieruchomości, nabycia spadku, ustanowienia hipoteki, ustanowienia służebności lub ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością, sprostowania oznaczenia nieruchomości, konieczności uzgodnienia treści księgi z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości, przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności lub w celu zamknięcia księgi.
Wniosek, składany na formularzu KW-WPIS, złożyć należy w biurze podawczym wydziału wieczystoksięgowego właściwego Sądu Rejonowego. Złożenie wniosku należy poprzedzić uiszczeniem wymaganej opłaty (odpowiedniej dla danego wniosku), dowód wniesienia której musi zostać załączony do wniosku wraz z wymaganymi dokumentami w oryginałach (w tym na przykład aktem notarialnym, decyzją administracyjną bądź orzeczeniem sądu). Jak zostało wspomniane wyżej, dokumenty stanowiące podstawę wpisów w księdze, stanowią akta księgi. Wpis do księgi dokonywany jest przez sędziego lub referendarza sądowego w imieniu sądu wieczystoksięgowego. Wpisy w formie elektronicznej dokonywane są przez notariuszy, komorników sądowych oraz naczelników Urzędów Skarbowych. Przed dokonaniem wpisu w księdze sąd weryfikuje wniosek i dopiero po jego pozytywnej weryfikacji dokonuje wpisu w księdze wieczystej, o czym zawiadamiani są uczestnicy postępowania.
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych określa wysokość wymaganych opłat sądowych, związanych ze złożeniem wniosku do księgi wieczystej. Za wniosek o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego zapłacimy 200 zł, za wniosek o wpis własności, użytkowania wieczystego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na podstawie dziedziczenia, zapisu lub działu spadku albo zniesienia współwłasności pobierana jest jedna opłata - 150 zł. Oplata za założenie księgi, wynosi 100 zł, podobnie jak między innymi w przypadku wniosku o połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości, o odłączenie nieruchomości lub jej części, lub sprostowanie działu I–O.
Sprawdź jedną z naszych lekcji.
Przejdź do rozmowy naszych ekspertów.
Działamy na terenie całej Polski.
Możemy wykonać audyt nieruchomości w dowolnym terminie.
Audyty wykonują przeszkoleni inżynierowie i inspektorzy.
Ustandaryzowane audyty nieruchomości według sprawdzonego schematu.
Posiadamy certyfikat Instytutu Techniki Budowlanej i Infrared Training Canter.
Dowiedz się jeszcze więcej!
Audyt nieruchomości to nie tylko równe posadzki i bezpieczne instalacje.
Kliknij na ikonę 
żeby dowiedzieć się
więcej o usłudze!
797 014 014
Rezerwuj online
