Norma PN-83/B-03430/Az3 określa wymagania wentylacji w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej. Zapraszamy do czytania.
Wentylacja to podstawowy element infrastruktury każdego budynku – zarówno mieszkalnego, jak i użyteczności publicznej. Bez odpowiedniej wymiany powietrza niemożliwe jest zapewnienie komfortu termicznego, właściwej wilgotności oraz jakości powietrza wewnętrznego. W Polsce podstawowym dokumentem regulującym wymagania dla wentylacji jest norma PN-83/B-03430, zaktualizowana aneksem Az3 w roku 2000. Pomimo że jej pierwotna wersja powstała ponad 40 lat temu, nadal obowiązuje i stanowi fundament w projektowaniu i odbiorze budynków.
Norma PN-83/B-03430/Az3 definiuje wymagania techniczne dotyczące projektowania wentylacji w:
Jej celem jest zapewnienie dostatecznej wymiany powietrza w pomieszczeniach przebywania ludzi, zapobieganie nadmiernemu zawilgoceniu, gromadzeniu się zanieczyszczeń oraz nieprzyjemnych zapachów. Dokument odnosi się zarówno do wentylacji naturalnej (grawitacyjnej), jak i mechanicznej (wywiewnej lub nawiewno-wywiewnej).
Wentylacja w budynkach - kluczowe informacjeNorma dopuszcza i opisuje trzy podstawowe systemy wentylacyjne:
1. Wentylacja naturalna
Bazuje na różnicy ciśnienia i temperatur między wnętrzem budynku a środowiskiem zewnętrznym. Jest stosowana najczęściej w budynkach mieszkalnych. Wymaga właściwego układu kanałów wentylacyjnych i odpowiednio zaprojektowanych nawiewów – zwłaszcza w nowoczesnych, szczelnych budynkach, w których nie występują naturalne nieszczelności w przegrodach.
Kupujesz lub sprzedajesz nieruchomość?
Uniknij kosztownych błędów! W 60 sekund odpowiedz na 5 prostych pytań, a my powiemy Ci, na co uważać!
2. Wentylacja mechaniczna wywiewna
W systemie tym powietrze usuwane jest przez wentylatory, natomiast świeże powietrze napływa przez nawiewniki ścienne lub okienne. Rozwiązanie to pozwala lepiej kontrolować wymianę powietrza, szczególnie w pomieszczeniach „mokrych” – kuchniach, łazienkach, WC.
3. Wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna
Najbardziej zaawansowany system, w którym zarówno nawiew, jak i wywiew powietrza są kontrolowane. Umożliwia odzysk ciepła i wilgoci, a także filtrację powietrza. Coraz częściej stosowana w budownictwie energooszczędnym.
Jednym z kluczowych elementów normy jest określenie minimalnych wartości strumieni powietrza wentylacyjnego, które należy zapewnić w poszczególnych pomieszczeniach. Są to wartości wyrażone w m³/h i różnią się w zależności od rodzaju wentylacji oraz funkcji pomieszczenia.
Dla budynków użyteczności publicznej norma przewiduje obliczanie zapotrzebowania na powietrze na podstawie liczby osób oraz funkcji obiektu. Przykładowo:
W przypadku pomieszczeń bez okien, wentylacja mechaniczna staje się koniecznością.
Normy wentylacyjne w pomieszczeniach
| Pomieszczenie / obiekt | Minimalny strumień powietrza |
| Pokój mieszkalny | 30 m3/h |
| kuchnia z oknem (gaz) | 70 m3/h |
| Łazienka / WC | 50 m3/h |
| Biuro | 20-30 m3/h na osobę |
| Sala lekcyjna | 30 m3/h na osobę |
| Sala konferencyjna | 20-40 m3/h na osobę |
Norma zawiera szereg szczegółowych wymagań i zaleceń, w tym dotyczących:
W aneksie Az3 wprowadzono też dodatkowe wymagania dotyczące klasyfikacji nawiewników – ich wydajności, możliwości regulacji i odporności na oddziaływanie wiatru.
Choć norma pochodzi z 1983 roku, z aneksem z 2000 roku, wciąż znajduje zastosowanie w praktyce projektowej. Niemniej jej ograniczenia są zauważalne:
W nowoczesnym budownictwie, szczególnie pasywnym lub energooszczędnym, konieczne jest więc uzupełnienie wymagań normy PN-83/B-03430/Az3 o wytyczne nowszych norm (np. PN-EN 16798), warunki techniczne (WT 2022) oraz zalecenia audytorów energetycznych.
Porównanie typów wentylacji wg funkcjiNorma ma charakter powszechnie przyjętego standardu i jest często przywoływana:
Jej znajomość jest obowiązkowa dla projektantów instalacji sanitarnych, architektów, kierowników budów i inspektorów nadzoru. Choć nie ma rangi aktu prawnego, jest „normą przywołaną” w przepisach techniczno-budowlanych, co oznacza, że jej stosowanie może być wymagane przez urząd lub inwestora.
Wentylacja to element, który bezpośrednio wpływa na zdrowie mieszkańców i funkcjonowanie budynku. Norma PN-83/B-03430/Az3, mimo upływu lat, nadal stanowi podstawowy dokument regulujący projektowanie i odbiór instalacji wentylacyjnych w Polsce. Określa minimalne strumienie powietrza, typy wentylacji oraz szczegóły techniczne, które mają bezpośrednie przełożenie na jakość powietrza w pomieszczeniach.
W dobie energooszczędności i rosnącej świadomości ekologicznej warto jednak stosować normę w sposób świadomy, wspierając się również aktualnymi wytycznymi unijnymi i nowoczesnymi technologiami wentylacyjnymi. Tylko takie podejście zapewni użytkownikom komfort, zdrowie i bezpieczeństwo.
Ekspert wyjaśnia wszystkie Twoje wątpliwości.
Dowiedz się, jak zaoszczędzić czas i nerwy na odbiorze technicznym.
Działamy na terenie całej Polski.
Możemy wykonać odbiór mieszkania w dowolnym terminie.
Audyty wykonują przeszkoleni inżynierowie i inspektorzy.
Ustandaryzowane odbiory mieszkań według sprawdzonego schematu.
Doświadczenie z setek audytów technicznych i prawnych w jednym miejscu.
Zobacz, z jakimi przykładowymi problemami spotkał się inżynier Karol podczas odbiorów nieruchomości
Audyt nieruchomości to nie tylko równe posadzki i bezpieczne instalacje.
Kliknij na ikonę 
żeby dowiedzieć się
więcej o usłudze!
797 014 014
Rezerwuj usługę
