Dopłaty do kredytów hipotecznych - 3 fakty i mity

Dopłaty do kredytów hipotecznych to temat, który powraca w każdej kampanii wyborczej i regularnie wywołuje emocje. Jedni uznają je za zbędne, drudzy – za skuteczne narzędzie polityki mieszkaniowej. Jak zwykle, prawda leży pośrodku. Piotr Semeniuk w najnowszym odcinku podcastu nieruchomościowego Pewnego Lokalu, z którym zapoznać można się tu: Dopłaty do kredytów mają sens!, dekonstruuje  najczęstsze mity wokół dopłat i przedstawia argumenty za ich mądrym wykorzystaniem. Oto trzy popularne przekonania – i fakty, które im przeczą.

MIT: Kredytów hipotecznych nie warto promować

Pogląd, że kredyt hipoteczny to narzędzie wyzysku, które należy zwalczać, jest przede wszystkim niepraktyczny. W realiach polskiego rynku nieruchomości, gdzie znikomy odsetek mieszkań realizowanych jest przez państwo i samorządy, dostępność kredytów hipotecznych jest podstawowym warunkiem rozwoju budownictwa.

Fakt: Kredyt hipoteczny to jedno z niewielu narzędzi umożliwiających  nabycie mieszkania osobom nieposiadającym dużych oszczędności.

Wbrew pozorom, system kredytowy działa w sposób bardziej egalitarny niż alternatywne rozwiązania. Ograniczenie dostępności kredytów hipotecznych oznaczałoby, iż jedynie najzamożniejsi mieliby możliwość zakupu mieszkania, co nie wpłynęłoby na poprawę sytuacji mieszkaniowej, a raczej mogłoby ją pogorszyć.

Dopłaty do kredytów - fakty i mity

MIT: Dopłaty podwyższają ceny mieszkań

Jednym z głównych zarzutów wobec dopłat do kredytów jest to, że powodują one wzrost cen. W rzeczywistości jednak dopłaty wpływają zarówno na popyt, jak i na podaż, co sprawia, że ich wpływ na ceny nie jest jednoznaczny.

Fakt: Dopłaty zwiększają popyt, ale też pobudzają podaż, skłaniając deweloperów do budowy nowych mieszkań.

To podstawowy mechanizm mikroekonomiczny. Wzrost cen następuje tylko wtedy, gdy popyt rośnie szybciej niż podaż. Gdy jednak dopłaty trafiają do odpowiednio szerokiej grupy, a deweloperzy zyskują impuls do inwestowania, rynek może się zrównoważyć. Warto też pamiętać o rozróżnieniu cen nominalnych i realnych. W ostatnich latach, mimo podwyżek, realne ceny mieszkań, skorygowane o inflację, rosły bardzo umiarkowanie, a w niektórych przypadkach nawet spadały.

MIT: Dopłaty są korzystne dla banków i deweloperów

Narracja, że dopłaty służą wzbogaceniu się banków i deweloperów, pomija fakt, iż to właśnie te podmioty umożliwiają realizację inwestycji mieszkaniowych. Państwo nie jest w stanie zbudować tylu mieszkań, ile prywatni inwestorzy.

Fakt: Banki i deweloperzy to elementy systemu – dopłaty ich wspierają, ale w zamian przyczyniają się do wzrostu dostępności mieszkań.

Jeśli państwo chce skutecznie pobudzić rynek mieszkaniowy, nie ma innego wyjścia, jak działać poprzez rynek. Oczywiście można i należy odpowiednio regulować ten proces, na przykład poprzez progi dochodowe lub większe opodatkowanie banków, co sprzyja ograniczeniu nadużyć i umożliwia redystrybucję zysków.

Fakty i mity dopłat do kredytów

Kiedy dopłaty mają sens?

Kluczowy wniosek z analizy eksperckiej brzmi: dopłaty do kredytów mają sens, ale wyłącznie pod warunkiem, że są wdrażane we właściwym momencie i z głową. 

Polityka antycykliczna jest jednym z narzędzi stabilizowania rynku. W okresach spadku popytu (w czasie pandemii, wojny, podwyżek stóp procentowych), dopłaty mogą uchronić rynek przed zapaścią. W takich warunkach program „Bezpieczny kredyt 2%” rzeczywiście zadziałał, ożywiając popyt na mieszkania. Z kolei w czasach dobrej koniunktury, gdy buduje się dużo, a kredyty tanieją, jak obecnie, dopłaty nie są niezbędne, a ich wprowadzenie mogłoby doprowadzić do zachwiania istniejącej aktualnie na rynku równowagi. 

Przyszłość programów wsparcia kredytów

Nowe propozycje programów wsparcia kredytów powinny zawierać:

• Progi dochodowe, by środki trafiały do tych, którzy naprawdę ich potrzebują.
• Mechanizmy kontrolne, zapobiegające nadużyciom (np. fikcyjnym zakupom na członków rodziny).
• Powiązanie z podatkiem bankowym, aby zyski z kredytów nie trafiały wyłącznie do instytucji finansowych.

Dopłaty do kredytów hipotecznych są narzędziem, które może realnie wspierać rynek mieszkaniowy i poprawiać dostępność mieszkań dla mniej zamożnych nabywców. Kluczowe jest odpowiednie zaprojektowanie programu, jego wprowadzenie we właściwym czasie oraz jego uczciwa konstrukcja.

Potrzebujesz pomocy prawnika lub inżyniera przy kupnie nieruchomości?

Zamów fachową pomoc z Pewny Lokal!

• Średnio wykrywamy w nieruchomości 16 usterek.
• Nasza kancelaria przeanalizowała tysiące umów nabycia nieruchomości.
• Jesteśmy największą inżynieryjno-prawną firmą od audytu nieruchomości. Działamy w całej Polsce.

Gwarancja wyłapania usterek.
Doświadczeni inżynierowie i prawnicy.
Duża dyspozycyjność, usługi nawet w 24 h.

Zamów analizę

Potrzebujesz operatu szacunkowego od rzeczoznawcy?

Zamów operat

Karol, główny inżynier Pewny Lokal

Autor
Michał Stasznik

Po skończonej szkole średniej pracował w branży budowlanej w Polsce i za granicą. Obecnie studiuje budownictwo. Zna się na normach budowlanych, bo hobbystycznie robi dla znajomych odbiory mieszkań (współpracuje też z Pewnym Lokalem). W naszej firmie specjalizuje się w treściach o odbiorach technicznych mieszkań. Z łatwością analizuje usterki, jakie można znaleźć w mieszkaniach deweloperskich. Wady w inwestycjach z rynku wtórnego też nie są dla niego problemem, potrafi je wskazać i wyjaśnić jak można je naprawić. Pasjonat podróżowania i podziwiania architektury i świata.